13,4 milyar ışık yılı uzaklıkta bir galaksi keşfedildi
Gökbilimciler, evrenin bilinen en uzak galaksilerinden biri olan JADES-GS-z14-0’da oksijen ve ağır metallerin izine rastladı. Galaksi, yaklaşık 13,4 milyar ışık yılı uzaklıkta bulunuyor. Bilim insanları, bu galaksinin evrenin doğumundan sadece 300 milyon yıl sonra oluştuğunu düşünüyor.
James Webb teleskobu geçmişe ışık tutuyor
Söz konusu galaksi ilk olarak Ocak 2024’te, kızılötesi ışıkta gözlem yapabilen James Webb Uzay Teleskobu (JWST) tarafından tespit edildi. Webb teleskobu, evrende zaman içinde geriye bakabilme kapasitesiyle, Büyük Patlama’dan sonraki ilk galaksilerin oluştuğu dönemi inceleyebiliyor.
Ağır metallerin varlığı şaşırttı
Webb’in gözlemlerinin ardından, Şili’deki Atacama Büyük Milimetre/milimetre-altı Dizisi (ALMA) ile yapılan ölçümlerde galakside oksijen ve ağır metallerin varlığı doğrulandı. Bilim insanları, bu elementlerin bu kadar erken dönemde var olmasını şaşkınlıkla karşıladı. Hollanda’daki Leiden Üniversitesi’nden doktora adayı Sander Schouws, ‘Bu sadece bebek beklerken bir ergen bulmak gibi bir şey’ ifadelerini kullandı.
Galaksiler sandığımızdan hızlı oluşuyor
Schouws, elde edilen verilerin, galaksilerin evrenin ilk dönemlerinde çok hızlı şekilde oluştuğuna işaret ettiğini belirtti. Bu bulgular, galaksilerin evrim sürecine dair mevcut modellerin yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini ortaya koyuyor.
En uzak ama en parlaklardan biri
JADES-GS-z14-0, en uzak galaksilerden biri olmasına rağmen, James Webb’in incelediği 700 galaksi arasında en parlak üçüncü galaksi olarak belirlendi. Normalde evrenin erken dönemlerinde oluşan galaksilerin küçük ve sönük olması beklenirken, bu galaksinin boyutu ve parlaklığı beklentilerin ötesine geçti.
Erken evrenin kaotik doğası
Schouws, evrenin bu ilk dönemindeki galaksilerin bugünkü galaksilere göre çok daha farklı olduğunu, daha kompakt, gaz bakımından zengin ve dağınık yapıda olduklarını vurguladı. Bu durum, yıldız oluşumunun küçük hacimlerde yüksek hızda gerçekleştiğini gösteriyor.
Kaynak: CUMHA – CUMHUR HABER AJANSI