Amazon, kuantum çipi Ocelot’u tanıttı
Amazon Web Services (AWS), kuantum bilişimde devrim yaratacak Ocelot adlı yeni kuantum çipini duyurdu. California Teknoloji Enstitüsü (Caltech) iş birliğiyle geliştirilen bu çip, kuantum hata düzeltme maliyetlerini yüzde 90’a kadar azaltma iddiasıyla öne çıkıyor. Microsoft’un Majorana 1 kuantum çipi duyurusunun hemen ardından gelen bu gelişme, sektörde büyük ilgi uyandırdı.
Kedi kübitleri ve Schrödinger’in kedisi
Ocelot’un en dikkat çekici yeniliklerinden biri, “kedi kübiti” (cat qubit) adı verilen özel bir teknolojiye dayanması. Bu teknoloji, kuantum hesaplamalarında hataları azaltmak için geliştirildi. Schrödinger’in kedisi deneyine dayanan bu yaklaşım, belirli hata türlerini içsel olarak bastırarak kuantum hata düzeltmeyi daha verimli hale getiriyor.
Schrödinger’in kedisi, kuantum mekaniğinin süperpozisyon ilkesiyle ilişkilendirilen ünlü bir düşünce deneyidir. Bu deneyde, bir kutuya konulan kedi hem ölü hem de diri kabul edilir, çünkü sistem ancak gözlem yapıldığında tek bir duruma çöker. Ocelot’un kedi kübitleri, bu kuantum özelliğini kullanarak bit değişimi hatalarına karşı direnç sağlıyor.
Hata düzeltmede yeni bir yaklaşım
Kuantum bilgisayarlar, çevresel faktörlere son derece duyarlı olduklarından hata düzeltme, bu sistemlerin ölçeklenebilirliği için kritik bir faktör. Ocelot, en baştan hata düzeltmeyi merkeze alarak tasarlandı. AWS Kuantum Donanım Direktörü Oskar Painter, konuyla ilgili olarak şunları söylüyor:
“Diğerlerinin hata düzeltmeye nasıl yaklaştığına baktık ve farklı bir yol izlemeye karar verdik. Kuantum hata düzeltmenin en baştan tasarımın bir parçası olması gerektiğine inanıyoruz.”
Painter’a göre, Ocelot’un tam teşekküllü bir kuantum bilgisayara ölçeklenmesi halinde, geleneksel hata düzeltme yöntemlerine kıyasla onda bir oranında kaynak gerekecek. Bu da kuantum bilgisayarları daha erişilebilir hale getirebilir.
Ocelot’un teknik özellikleri
Ocelot, iki entegre silikon mikroçipten oluşuyor. Her biri yaklaşık 1 cm² büyüklüğündeki bu çipler, üst üste yerleştirilmiş ve elektriksel olarak bağlanmış durumda. Çipin yüzeyinde, kuantum devre elemanlarını oluşturan ince süper iletken malzeme katmanları bulunuyor.
Çipin bileşenleri arasında beş veri kübiti, dört hata algılama kübiti ve beş tampon devre bulunuyor. Veri kübitleri kuantum bilgiyi saklarken, hata algılama kübitleri bu verilerdeki bozulmaları tespit ediyor ve düzeltiyor. Ayrıca, sistemin istikrarını sağlamak için tantal malzemesinden üretilmiş özel osilatörler kullanılıyor.
Kuantum bilgisayarların geleceği
Ocelot, kuantum bilgisayarları daha güvenilir ve ticari olarak uygulanabilir hale getirme yolunda önemli bir adım olarak görülüyor. Bu tür sistemlerin başarılı bir şekilde ölçeklenmesi, ilaç keşfi, yeni malzemelerin geliştirilmesi ve finansal modelleme gibi birçok alanda devrim niteliğinde ilerlemeler sağlayabilir. Ancak Ocelot hâlâ bir prototip ve AWS, kuantum araştırmalarına yatırım yapmaya devam edeceğini belirtiyor.
Kaynak: CUMHA – CUMHUR HABER AJANSI